اهمیت مصدق بودن

در چهاردهم اسفند سال1345 دکترمحمد مصدق نخست وزیر ایران و قهرمان نهضت ملی شدن نفت دار فانی را وداع گفت.
دکتر محمد مصدق، فرزند میرزا هدایت الله در تهران دیده به جهان گشود.
مصدق پس از آن که اعتبار نامه اش برای نمایندگی در مجلس به علت سن کم باطل اعلام شد؛ برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد و در مدرسه علوم سیاسی پاریس مشغول به تحصیل گردید.
وی سپس به سوئیس رفت و در دانشکده حقوق دانشگاه نوشاتل تا در یافت درجه دکترای حقوق خصوصی به تحصیل ادامه داد. او از پایان نامه خود با نام «وصیت در حقوق اسلام» دفاع کرد.
مصدق پس از آن به ایران بازگشت و به عنوان والی فارس مشغول به کار گردید.
وی چند بار به نمایندگی مجلس، وزیر مالیه و وزیر امور خارجه منصوب شد و آخرین سمت او نخست وزیری در اوایل دهه سی شمسی بود.
گزارش تصویری فرارو را که گذری است از زندگی این قهرمان ملی ایران زمین مشاهده می کنید:

مصدق روی هم رفته دو سال و چهار ماه نخست‌وزیر ایران بود، که این مدت شامل دو دوره است:

 آغاز نخست‌وزیری تا 25 تیر سال 1331. و از 30تیر همان سال تا کودتای 28 مرداد سال 1332.

مصدق در دوره اول به علت استقلال رای مقابل مقابل شاه ایستاد و نظرات خود را اعمال نمود.     مهمترین اقدامات او در دوران نخست وزیری اش را می توان در چند جمله خلاصه نمود : الف اخراج انگلیسی‌ها از پالایشگاه جنوب، ب - تصویب نهایی قانون ملی شدن صنعت نفت ایران ، ج - پایان دادن به اختیارات شرکت نفت ایران و انگلیس و د - پیروزی در دادگاه لاهه.     مصدق آثار شایان توجهی در حوزه حقوق از خود به جای نهاده است که از میان آنها می توان به اصول و قوانین مالیه ، دستور در محاکم ، حقوق پارلمانی در ایران و اروپا، مدارک حقوق اسلامی و وصیت در مذهب شیعه به ضمیمه حقوق مدنیه و وصیت در حقوق اسلام اشاره کرد. وی در روستای احمد آباد قزوین در سال 1345 چشم از جهان فروبست.   نهایتا پس از دو سال و چهار ماه نخست وزیری با وقوع کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332 وی از قدرت خلع گردید.     طرح انجام کودتا و دخالت نظامی در ایران از ابتدای روی کار آمدن دولت مصدق و نهضت ملی شدن نفت در نزد برخی از جناحهای حاکم بر انگلستان وجود داشت، اما انسجام نیروهای طرفدار ملی شدن نفت و مخالفتهای اولیه دولت آمریکا با اقدام نظامی موجب به تأخیر افتادن این امر شد.

نیروهای انگلستان با فعال نمودن شبکه‌های جاسوسی خود و نفوذ در تشکیلات نیروهای ملی و مذهبی و ایجاد تفرقه بین آنها از یک سو و روی کار آمدن ژنرال آیزنهاور از حزب جمهوریخواه در آمریکا که از افزایش قدرت حزب توده در ایران و گسترش نفوذ شوروی و انعقاد قرارداد بازرگانی با این کشور وحشت داشت از سوی دیگر باعث شد که سازمان سیا برای اولین بار عملیات کودتای نظامی در یک کشور خارجی را تجربه نماید.

طرح کودتا از سوی آمریکاییها عملیات ”تی. پی. آژاکس“ نام گرفت و کرمیت روزولت به منظور اجرای این امر به ایران آمد و انگلیسیها نیز کریستوفر وودهاس را مأمور این کار کردند و نام عملیات خود را ”عملیات چکمه“ گذاشتند.

شعبان جعفری و چماقداران در حمله به خانه مصدق و تظاهرات مردمی در حمایت از نخست وزیر.

محاکمه‌ نظامی‌ مصدق‌ آغاز و سپس‌ به‌ 3 سال‌ زندان‌ محکوم‌ شد؛ در این‌ مدت‌ یار دیرینه‌ و وزیر امور خارجه‌اش‌ دکتر حسین‌ فاطمی‌ تیرباران شد.

سرلشکر فضل‌الله زاهدی با فرمان شاه که از قبل صادر شده بود به نخست‌وزیری کودتا منصوب گردید.

محمدرضا پهلوی نیز بعد از 3 روز به ایران بازگشت و بر مصدر قدرت نشست.

دوره‌ی‌ زندان‌ به‌ پایان‌ رسید و دوره‌ی‌ تبعید به‌ احمدآباد مجدداً آغاز گشت‌ و مزاحمات‌ شدید توسط دستگاه‌ حکومت‌ شاه‌ برای‌ مصدق‌ حتی در دیدار با نزدیکان‌اش‌ ایجاد می‌گردید و در این‌زمان‌ به‌ سرطان‌ فک‌ و دهان‌ مبتلا گردیده‌ لکن‌ اجازه‌ خروج‌ از کشور برای‌ معالجه‌ نیافت .

سرانجام‌ در 14 اسفندماه‌ 1345 در غربت‌ و تنهایی احمدآباد در گذشت.

داریوش فروهر و دکتر سحابی و هاشم صباغیان و مهندس بازرگان بر سرمزار مصدق در قلعه ی احمدآباد.

آیت الله طالقانی در مراسم بزرگداشت مصدق بر سر مزارش.

یادش گرامی...